Առաջինը՝ Նուբարս
Իմ կինոն էնքան սև ու սպիտակ էր առանց քո մեծ, սիրուն սև աչքերի: Առանց քո սուր ու խիտ թարթիչների, որոնց վրա մարդ կարող է իր երազները դնել ու օրորել անվերջ: Իմ ճանապարհն էնքան ծռմռված ու էնքան փոշոտ էր առանց քեզ:
Ես չգիտեի, որ ընկերությունը մայր ունեցող տան տաքությունն ունի, ամենաթանկ օծանելիքի նման անվերջ օդի մեջ զգացվող բույրն ունի ու նոր թխված տաք հացի համն ունի: Ես իմացա՝ այն ճշմարտության ապտակի նման ցավոտ կարող է լինել ու սխալն ուղղել օգնողը, դողացող ձեռքս բռնողը կարող է լինել: Ու իմացա, որ առհասարակ կարող է լինել։
Նա աշխարհի բոլոր երգերն ու ռիթմերը անգիր գիտի։ Անհավանական է։ Լռությունն ամենասիրուն աղմուկով լցնելու ֆանտաստիկ կարողություն ունի։
Քաղաքում լույսերը վառվեցին, երևի որպեսզի հիշեցնեն՝ միշտ էլ կգտնվի մեկը, ով թեկուզ հազար անգամ ձախողվելուց հետո, այնուամենայնիվ կփորձի լույս բերել քո կյանք։
Երևանը սիրուն է ու մանավանդ գիշերով։ Ու ինչքան էլ վարդագույն չէ արդեն, միևնույն է՝ տուն է։ Ու զարմանալիորեն այսօր հենց այս պահին նկատեցի, որ դու իմ կյանք լույս բերած մարդն ես։ Նուբ։ Դու տուն ես։
Մեր կողմերում անուններին շատ են ուշադրություն դարձնում։ Ու թվում է՝ ոչ թե մարդիկ են անունն ընտրում, այլ անունն է ընտրում մարդուն։
Ամենաանսխալ ընտրությունն ես։
Քո անսովոր անունը, քո անսովոր ուժը միանգամից են աչքի ընկնում։
Իսկ աչքերդ այնպես թունդ են, ավելի խելքահան անող են քան կյանքում համտեսածս ամենակարմիր գինին, նույնիսկ ավելի թունդ են քան օղին, որ հենց ձեր կողմերում են թորում։
Տատն ասում էր՝ արի, էս աշնան բերքի ամենաառաջին ու ամենահամով պատառը կեր, նուբար է։ Ու ես լսում էի ու գնում բոլոր մրգերից ամենաոչհայկականն ընտրում։ Մանդարին էի սիրում։ Այդպես էլ չհասկանալով, որ առաջին ու հազվագյուտ հանդիպող պտուղներն իմ համար էր գոգնոցի փեշի տակ պահել նա: Բայց կյանքն առատաձեռն է իմ հանդեպ միշտ եղել: Ու ինձ իսկական Նուբար նվիրեց:
Այնքան ճիշտ է, որ դու սյունեցի ես, այնքան շատ Սյունիք կա մեջդ։ Ամպերին հասած լեռներ, ամենասիրուն կապույտով ներկված երկինք ու հող, որի ամեն մի միլիմետրն ուժ ունի ու ուժ է տալիս:
Սյունիքում չէի եղել, թեև արդեն երեք տասնամյակից ավելի ապրում էի ու պնդում՝ սիրում եմ հողն ու ջուրը հայրենի։ Սյունիքում չէի եղել ու չգիտեի, որ սերն իմ անգամներով մեծանալու է, երբ ոտք դնեմ Հայրենիքի այդ ժայռոտ, սարոտ ու խուստուփոտ հատված։
Պատահականություններին վաղուց չէի հավատում։ Մանավանդ, որ այս աշխարհի ֆիզիկայում ամեն բան օրինաչափ է։
Ես Սյունիքում չէի եղել ու ճանաչեցի այն քեզանով։ Սյունյաց լեռները քո ծիծաղի նման բարձր են, սյունյաց ամպերը քո երազանքների նման՝ վեհ ու սյունյաց օդը՝ քո ուժի սառնությամբ է լցված։
Անսովոր անունով, գինուց թունդ աչքերով աղջիկ՝ մեր միջև 3688.49 կմ հեռավորություն կա։ Բայց ինձ փրկելու հույսով՝ էլի առաջին համարը քոնն եմ հավաքում։ Հարբած եմ։ Վաղը ոչ մի բան չեմ հիշի կյանքումս արթուն եղած 23 րոպեների մասին։ Կապի բոլոր ձևերն օգտագործում եմ, որ քեզ ասեմ՝ կներես։ Կներես, որ օրեր են եղել գունավորելու փոխարեն մոխրագույնի եմ վերածել ու եկել կողքդ նստել։ Կներես, որ չեմ նկատել հոգուդ փոթորիկները, չնայած արի համաձայնիր, որ դու նաև շատ լավ թաքցրել ես։ Կներս չափից շատ կներեսներիս ու չափից քիչ շնորհակալություններիս համար: Կապի բոլոր միջոցներն օգտագործել եմ, որ ասեմ՝ սիրում եմ։ Վախենում եմ կորեմ այս օտարախոս երկրում ու էլ երբեք չհասցնեմ ասել։
Նու՜բ, ի՜նչ լավ է, որ դու դեռ ի վիճակի ես տանել ինձ, ես էլ չեմ կարողանում։
Աչքերիդ մեջ օձեր կան ու ուզում եմ այդ փայլող իմաստունները միշտ քեզ ուղեկից լինեն։
Վաղուց բոլորին հայտնի է դու օգնության կարիք չունես, ոչ մեկի կարիքը չունես։ Այնքան ուժեղ ես, որ կարելի է պարկերով սեփական խնդիրները բերել ու խնդրել քեզ լուծել։ Խնդրել քեզ ուրիշի փշրած, քարուքանդ արածը հավաքել: Մարդիկ որոնք երբևէ հնարավորություն են ունեցել քեզ գտնելու իրենց կյանքի մեջ, առնվազն հաջողակներ են, կորցնողների մասին բազմանշանակ թույլ տուր լռել:
Աչքերիդ մեջ օձեր կան ու ուզում եմ այդ փայլող իմաստունները միշտ քեզ ուղեկից լինեն
Իսկական նուբար ես, Նուբարս։
Դեռ լսում եմ ոտնաձայներդ, որոնք սովորական օրվա աղմուկի մեջ այնուամենայնիվ հնչում էին։
Մինչև հիմա ականջներիս մեջ լսում եմ ոտնաձայներդ, որ ակամա գալիս էին իմ հետևից։ Այդ ժամանակ ես դեռ չգիտեի, որ գալիս ես իմ կյանք, որ փրկելու ես ինձ՝ ինձնից։
Տարօրինակ ընթացք ունի էս կյանքը։ Գժվում ես մեկի համար, մեկի պատճառով, փրկում է ու խելքի է բերում մեկ ուրիշը։ Պիրկ նյարդեր ունես, սիրելիս, այլ բացատրություն չկա։ Քո նուրբ ու փխրուն ուսերին ես ինձնից էլ ծանր իմ օրերի բեռը դրեցի։ Ու դու լքելու փոխարեն, որոշեցիր իմ հետ Հայաստանի սիրուն լեռների գագաթներ հասնել։ Ես քեզ Խուստուփ եմ պարտք։ Կբարձրանանք։
Ինչ երջանիկ եմ, որ ունեմ քեզ։
Թունդ աչքերով իմ ուժեղ աղջիկ։ Առաջ ես գիտեի միայն առաջինն ու փափագ սրտին հասածն է նուբար։ Հիմա գիտեմ, Նուբարն էն աղջիկն է որի աչքերի մեջ միշտ փայլող օձեր կան, որի աչքերի սիրունությունը ուղիղ կապ ունի իր խորքերի հետ։ Որի ճանապարհը քարոտ ու դժվար էր, տեղ-տեղ՝ անտանելի, բայց քայլելն էր ընտրված տեղում դոփելու փոխարեն ու բարձրանալն ամեն ընկնելուց հետո:
Էս աշխարհն աղմկում է, իսկ դու գիտես չլսել։
Կյանքը բնավորություն ունի բերելու ու հետո անսպասելի տանելու մարդկանց, ես ավելի համառ եմ քեզ պահելու հարցում: Ու նույնիսկ, եթե «Это мой последний день на Титанике», քո հետ այն միևնույն է անհավանական է։ Ասում են՝ ընկերության հինն է լավը, ես կասեմ՝ մեր ընկերության միշտն է ճիշտ։
Շուշանիկ Գյոլչանյան