Նարինե Գրիգորյան. «Ձեռքս գնաց և մի քանի ներկայացումներ հանեցի խաղացանկից»

Երբ մենք բախվում ենք սեփական շահին՝ հայրենասիրությունը պարզապես հօդս է ցնդում

Համազգայինը թարմացնում է խաղացանկն ու տարին սկսում  նորամուտով: Հունվարի 13-ին թատրոնում Գի դը Մոպասանի «Ճարպագունդը»  ստեղծագործության հիման վրա բեմադրված «Փափլիկը» ներկայացման   առաջնախաղն էր: Թատրոնի խաղացանկից դուրս են եկել մի քանի  ներկայացումներ, ընդ որում՝ նախորդ տարիների ամենասիրվածները՝ Սարոյանի «Փրկության կղզին», Կլոդ Մանյեի «Բլեզը», Ալբերտ Հենրիի «Շան աղջիկը» և Սաշա  Գիթրիի «Արի երազենք »-ը: Նոր թատերաշրջանում Համազգայինը միջազգային թատերական փառատոներից բազմաթիվ հրավերներ ունի: Փետրվարին կմասնակցեն Անատոլի Կալյագինի «5 երեկո Կիպրոսում » միջազգային փառատոնին, ապա կմեկնեն Բելառուս, ապրիլին էլ պետերբուրգյան  «Հանդիպումներ Ռուսաստանում » փառատոնն է: Թատրոնի գեղարվեստական  ղեկավար Նարինե Գրիգորյանն ընդգծում է՝ այս տարի ավելի շատ են աշխատելու Հայաստանի սահմաններից դուրս Համազգայինի ճանաչելիությունը մեծացնելու  ուղղությամբ:

- Նարինե, այս տարի թատրոնի խաղացանկից դուրս են մնացել մի քանի ներկայացումներ, որոնք միշտ լեփ-լեցուն դահլիճներ են ապահովել:

- Տարվա մեր քաղաքականությունն այն է, որ թարմացնենք խաղացանկը, որում շատ հին ներկայացումներ կային: Այո, ձեռքս գնաց և մի քանի ներկայացումներ հանեցի խաղացանկից, և հիմա դրանք պետք է փոխարինվեն նորերով: Գիտեք, ներկայացումներն իսկապես մաշվում են, որովհետև թատրոնն այսօրվա և այս ժամանակի արվեստ է: Հինգ տարի անց արդեն դերասանն է մեծանում և մաշվում է ընդհանուր պատմությունը: 21-րդ դարում այնքան արագ է փոխվում մարդը, որ երեկվա ներկայացումն այսօր արդեն հետաքրքիր չէ, այլևս ռիթմով չի բռնում, այլևս գրականությունը չի հետաքրքրում հանդիսատեսին: Ձեռքս չի ցավա դա անելուց, չնայած՝ իմ լավագույն դերերն են դուրս գալիս, բայց ես միշտ կողմնակից եմ, որ թատրոնը ժամանակին համահունչ քայլի, որ միշտ թարմ լինի, միշտ՝ նոր: Մեր քաղաքը շատ փոքր է, մենք Սանկտ Պետերբուրգը, Մոսկվան կամ Նյու Յորքը չենք, որ ասենք տասը տարի պահենք ներկայացումը, և անընդհատ նոր հանդիսատես գա դիտելու: Մենք պետք է մշտապես հանդիսատեսի հետաքրքրությունը պահենք: Եվ քանի որ մենք ամեն դեպքում փոքր թատրոն ենք, Սունդուկյան չենք, չենք կարող ոտք մեկնել մասշտաբների առումով: Ուրեմն, մենք փորձում ենք այս կերպ մեր խնդիրները կատարել, այսինքն՝ ժամանակակից դրամատուրգիա ներկայացնել, ավելի շատ ստեղծագործել: Չէ որ փոքրիկ ձուկը վտառային է չէ,  իսկ կետը՝ բոլորովին այլ բան է: Հիմա մենք էլ մեր քաղաքականությունը պետք է ունենանք, որ քաղաքի տասնվեց թատրոնների շարքում մեր դերը, մեր ասելիքը մերը լինի միայն:

- Դուք խոսում եք ժամանակակից դրամատուրգիայի կարևորության, թատրոնի կատաղի ռիթմի մասին, բայց թատերաշրջանը սկսում եք Մոպասան բեմադրելով: Հասկանալի է որ դասականները չեն հնանում, բայց որքանով է Մոպասանն այսօր արդիական:

- Գիտեք, երևի ենթագիտակցաբար զգում ես, որ քո քիմքի գործն է: Երբեք չեմ  մտածել, որ Մոպասանին կանդրադառնամ, բայց նախ՝ ինձ այդ հումորը դուր եկավ: Չէ որ մեր թատրոնը նաև հայրենասիրության մասին է խոսում, իսկ Մոպասանն այդ մասին այնքան թեթև, այնքան նուրբ հումորով է խոսում: Այո, ինձ համար ցավալի է, որ երբ մենք բախվում ենք սեփական շահին՝ հայրենասիրությունը պարզապես հօդս է ցնդում: Եվ այս գործում դա շատ նուրբ է տրված, շատ ֆրանսիական, շատ  թեթև: Ես իսկապես շատ էի ծիծաղում, երբ վերընթերցում էի այդ գործը և ուզում էի հենց այդ նույն թեթևությամբ էլ մենք տեսնենք այդ  ամպագոռգոռ հայրենասիրությունը, որը շատ հաճախ տեսնում ենք եթերում, լսում ենք մարդկանց շուրթերից, կենացներում: Ինձ թվաց, որ շատ արդիական է թեման:

- Կարծեմ այս պահին թատրոնում մի քանի ամերիկյան գործեր են բեմադրվում:

- Քանի որ անցյալ տարի մեզ մոտ ֆրանսիական պիեսների ծրագիր էր, հիմա  ավարտում ենք ֆրանսիական ճյուղը և սկսում ամերիկյանը: Մեծ բեմում արդեն սկսել ենք Վուդի Ալենի «Ճախրող լամպի» բեմադրական աշխատանքը, որը Ռուբեն Բաբայանի ռեժիսորական կուրսի ուսանողուհի Մերի Մարգարյանի դիպլոմային աշխատանքն է: Էնքան գեղեցիկ պիես է, ինձ թվում է մի քիչ ինքնակենսագրական է. մի երեխայի մասին է, որը շատ կաշկանդված է, որը ուզում է ֆոկուսնիկ դառնալ ու կակազում է՝ ամաչում է, բայց ուզում է արտիստ դառնալ։ Վուդի Ալենն ինքն է գրել պիեսը, նա փայլուն պիեսներ ունի: Ես չգիտեմ, թե ինչ կստացվի՝ փայլուն թե վատ գործ, բայց փորձում ենք ուսանողներին հնարավորություն տալ իրենց ընտրած  դերասանների հետ, իրենց իսկ մեկնաբանությամբ աշխատել մեծ բեմում: Նաև իր  նոր ներկայացումն է սկսել Նիկոլայ Ծատուրյանը, որը բեմադրում է Ուիլյամ  Գիբսոնի «Հրաշագործը»՝ շատ մեծ, մասշտաբային ներկայացում է:

- Այսինքն նույն բեմում դուք 75 տարեկան Նիկոլայ Ծատուրյանին և 20 տարեկան ուսանողին տալիս եք նույն հնարավորությունը։

- Այո, երիտասարդներ շատ պետք է ներգրավվենք:Օրինակ, մեր թատերականացված ընթերցումներում մոտ տասնհինգ նոր ավարտած և ավարտող երիտասարդների ենք ներգրավվել։ Դա շատ լավ հնարավորություն էր: Չգիտեմ, բոլոր հնարավորությունները փնտրում ենք, որովհետև խաղացանկային թատրոններում այս հաստիքային ձևը շատ բարդ է, չես կարողանում նոր մարդ վերցնել, հնարավորություն տալ: Երեք ամիսը փորձաշրջան չի, երեք ամսում չես կարող մարդուն ինքնադրսևորման հնարավորություն տալ: Մարդ կա, ինքը ծաղկի պես մեկ տարուց է բացվում, ուզում եմ ասել՝ ամեն մեկի տարին տարբեր է բացվում:Օրինակ, Արմանը Նավասարդյան սկզբում լավ դերեր չուներ, իսկ հիմա ինքը մեր լավագույններից է:

- Նախորդ տարի դուք Համազգայինի օրակարգ բերեցիք նոր ձևաչափ՝ թատերականացված ընթերցանություններ, որոնք անցնում են հանդիսատեսի ակտիվ քննարկումներով: Մեր հանդիսատեսը պատրաստ է արդյոք այդ ձևաչափին:

- Ութ պիես կարդացինք. բոլորը ժամանակակից ֆրանսիական դրամատուրգներ էին՝ Ժոել Պոմրա, Մաթեյ Վիշնիեկ, Ֆլորիան Զելլեռ , էն մյուսներին չեմ հիշի, իսկ մեծ բեմի վրա՝ էլի ժամանակակից դրամատուրգներից՝ Սամուէլ Բենշետրի, Ֆլորիան Զելլեռի երկու գործ, և մյուսները արդեն հայկական գործեր են: Իսկ հանդիսատեսը այդ քննարկումների կարիքն ունի: Հանդիսատես կա, որ ասում է՝ ավելի շատ եմ սիրում այս ընթերցանությունները, որովհետև լսում են և իրենց ուղեղում է  ներկայացումը ստեղծվում: Ինքը գուցե համաձայն է կամ՝ ոչ, և սա էլ հենց հանդիսատեսին ստեղծագործելու հնարավորություն է տալիս: Այսօր դարաշրջանն այնպիսին է, որ ցանկացած մարդ կարողանում է իր կարծիքն արտահայտել, օրինակ կարող է Facebook- ում post անել և հազարավոր մարդիկ կարդում են: Ուզում եմ ասել, որ ժամանակն է այդպիսին, և ամեն մեկն ուզում է իսկապես իր կարծիքն  արտահայտել, և դրանով էլ այդ ձևաչափն ավելի սիրվեց և ապրեց: Իսկ այս տարի մի նոր ձևաչափ կփորձարկենք: Խոսքը բեյբի թատրոնի մասին է, որը Եվրոպայում արդեն երեսունհինգ տարի կա, իսկ Ռուսաստան դեռ նոր է եկել, թատրոն՝ 0-4  տարեկան երեխաների համար։ Ես երբ նոր էի մայր դարձել, հասկացա, որ  ամենաազատ ժամանակը հենց այդ ժամանակ է, երբ ուզում ես երեխայիդ մի տեղ տանես, որ զբաղվի, և դա չլինի միայն «Մադագասկարը»: Սա մի թատերական խաղ է, որում երեխան կարող է ներքաշվել, և պարտադիր չէ սյուժե ունենալ: Դա գույների, ձևերի, խաղերի մի թատրոն է, որն ուզում եմ, որ այս տարի մենք ունենանք, որովհետև մենք այդ կամերային փոքրիկ բաներն ավելի հեշտ ենք կարողանում ստեղծել: Տեսնենք, ինչպես կընդունվի, կգան արդյոք  0-4 տարեկան երեխաների մայրիկները, թե՝ ոչ:

- Դուք բարեփոխման շատ նախաձեռնությունների մասին եք խոսում, իսկ որն է դրանցից գլխավորը:

- Ես, ընդհանրապես, ուզում եմ, որ հերոսը փոխվի հայ թատրոնում, այսինքն լինի կամային, հաղթող հերոս, որովհետև մենք անընդհատ մեզ զոհ ենք ներկայացնում: Մենք նույն «Հաղթանակի գենեզիսն» այդպես անվանեցինք, որովհետև ուզում եմ այդ թեմատիկան գերիշխի: Մեկը սիրով է հաղթում, մեկը՝ կամքով, մյուսը չգիտեմ  ինչով: Նաև այլ փոփոխությունների կարիք կա: Ժամանակակից թատրոնը ժամանակակից մոտեցում է պահանջում, դա թատրոնի միշտ կարծրացած իտալական ձևը չի, երբ բեմի վրա ներկայացում է, հանդիսատեսն էլ ներքևում նստած՝ նայում է: Մենք, օրինակ, ունեցանք համերգ - ներկայացում՝ Ազնավուրի կյանքը, որն էլի հաղթանակի մի պատմություն է՝ մի մարդ, որը ձայն չուներ, որին ասում էին քո ձայնալարերը, մկանները չեն աշխատում և դու մի երգիր ընդհանրապես, իսկ նա դարձավ աշխարհի թիվ մեկ երգիչներից:

 

 

 

... ... ... ...